YEŞİL BİNA HAKKINDA MERAK EDİLENLER

YEŞİL BİNA NEDİR?

Dünya nüfusu son 60 yılda katlanarak hızla artmış, 1950’de 2.5 milyardan bugün 7 milyara kadar ulaşmıştır. Bu artış, sınırlı olan doğal enerji kaynaklarına karşı olan talebi arttırmış, bu talep doğrultusunda küresel ısınma, biyo çeşitliliğin azalması, su kıtlığı, su miktarının ve kalitesinin azalması, ormansızlaşma, otomobil kullanımından kaynaklanan hava kirliliği ve sağlık problemlerinin artması gibi çevresel problemler ortaya çıkarmıştır. Binalar toplam sera gazı salımlarının yaklaşık %40’ından sorumlu oldukları için sürdürülebilir kalkınmanın başarılabilmesinde inşaat sektörü işletme süreçleri ile çok önemli bir rol oynamaktadırlar. Bu sebeple, yapı sektörü için yeşil bina yapımı günümüzde alternatif değil gereklilik olarak ortaya çıkmaktadır. (Kaynak: LEED Reference Guide for building design and construction)

Yeşil Bina, yapının arazi seçim sürecinden başlayarak yaşam döngüsü çerçevesinde değerlendirilip tasarlandığı, bulunduğu tabiata özgü koşullara uygun, enerji ihtiyacında tasarruflu ve yenilenebilir kaynaklara yönelmiş, çevresel etkileri düşük malzemelerin seçildiği, su verimliliği sağlayan çevreci, ekonomik ve sağlıklı binalardır.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK NEDİR?

Sürdürülebilirlik kavramı ilk olarak Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987’de yayınladığı “Our Common Future” ortak geleceğimiz isimli Brundtland Raporu’nda çizilmiştir. İnsan ile yaşadığı çevre arasında denge kurarak doğal kaynakları tüketmeden, gelecek nesillere de aktarımını sağlayacak şekilde bugün ile gelecek arasında yaşam kalitesini arttırmayı hedeflemektedir.

Mimaride sürdürülebilirlik, inşaat sürecinin başlangıcından bitişine kadar çevresel, sosyal ve ekonomik açıdan geri dönüştürülebilirliğe uygun olması demektir. Amacı, var olan kaynakların (enerji, su, hammadde) en verimli şekilde kullanılarak devamlılığının sağlanmasıdır.

‘Sürdürülebilir mimarlık, doğal kaynakların kullanımını azaltmak için bağımlılığı ve kaynak tüketimini en aza indirmeyi amaçlayan mimari tasarım yaklaşımıdır.’ (Kremers, 1995)

sürdürülebilir mimarlığın amacı, çevresine duyarlı, az enerji tüketen, çevre üzerinde en az etkiye sahip, kullanıcılarına sağlıklı iç ortamlar sunan ve konfor koşullarını optimum düzeyde sağlayan binaların tasarlanmasıdır.’ (Shaviv, 1998)

YEŞİL BİNA’NIN FAYDALARI NELERDİR?

Çevresel Etkiler

• İnşaat sırasındaki kirliliğin azaltılması

• Ulaşımdan kaynaklanan CO2’nin azaltılması

• Isı adası etkisinin azaltılması

• Işık kirliliği oluşturmaması

• Atık çıkışının yönetilmesi

• Yeşil alanların artırılması

Ekonomik Etkileri

• Enerji tüketiminin düşmesi

• Su tüketiminin düşmesi (Bina içinde ve peyzaj alanlarında)

• Yağmur suyu, gri su ve yoğuşma sularının fizibilite çalışmasına göre geri dönüştürülmesi

• İnşaat sırasındaki kirliliğin azaltılması

• Ulaşımdan kaynaklanan CO2’nin azaltılması

• Isı adası etkisinin azaltılması

• Işık kirliliği oluşturmaması

• Atık çıkışının yönetilmesi

• Yeşil alanların artırılması

Ekonomik Etkileri

• Enerji tüketiminin düşmesi

• Su tüketiminin düşmesi (Bina içinde ve peyzaj alanlarında)

• Yağmur suyu, gri su ve yoğuşma sularının fizibilite çalışmasına göre geri dönüştürülmesi

Sağlık Etkileri

• Gün ışığı ve manzaradan maksimum oranda yararlanılması

• İç hava kalitesi ve miktarının iyileştirilmesi

• Bina kullanıcılarının veriminin artması

• Düşük emisyonlu malzeme kullanımı

YEŞİL BİNA UYGULAMA ÖZELLİKLERİNDEN BAZILARI

• Doğal çevre ile uyumlu bir yapılanma

• Hafriyatın minumuma indirilmesi ve atık malzemenin kullanılmasına yönelik tasarımı

• Yeşil çatı uygulaması

• Etkili yalıtım sistemleri ile enerji tasarrufunun sağlanması ve ses yalıtımının oluşturulması

• Doğal ışık ile aydınlatmayı binanın içinde olabildiğince kullanabilecek mimari tasarım

• HVAC (ısıtma, soğutma ve havalandırma) sisteminde inovatif ve etkili çözümler

• VOC (volatile organic compound – uçucu organik bileşik) değeri düşük yapı malzemelerinin ve dekorasyon ürünlerinin kullanılması

• Fotovoltaik panel sistemleri ile güneş enerjisinin kullanılması

• Az su tüketen bitki ve ağaçlar ile peyzaj tasarımının yapılması

• Atık malzemelerden dönüştürülerek üretilen yapı malzemelerinin kullanılması

YEŞİL BİNA SERTİFİKASI NEDİR?

Birçok ülke yeşil binalar için kendi koşul ve gereksinimlerine göre kendi standartlarını geliştirmiştir. Bunlar arasında uluslararası kapsamda en popüler olan LEED(Leadership in Energy and Environmental Design) bina ve kent ölçeğinde çevresel sürdürülebilir tasarım, inşaat ve işletme kriterlerini ortaya koymaktadır. Diğer bir derecelendirme sistemi olan BREEAM İngiltere’de kurulmuş ve uluslararası standartlarını Orta Doğu bölgesi ve Hollanda için geliştirmektedir. Green Star Avustralya, Güney Afrika ve Yeni Zelenda’da kullanılmaktadır.

Binaları çevresel etkilerine göre değerlendiren pek çok sistem geliştirildi ve geliştirilmeye devam ediyor. Dünyada birçok yeşil bina sertifika sistemi var. Bölgelere göre çeşitlilik sağlayabilirler. Her sertifika sisteminde ve sertifika sisteminin altındaki farklı yapı tipolojilerinde farklı sertifika tipleri mevcuttur. Bu sertifikalar ile yapılan tasarımın belgelenmesi sağlanılır. Kurumlara prestij sağlar. Bilinçli tüketici sayısını arttırarak teşvik sağlar.